🤍लैंगिकते पलीकडची मैत्री.🤍

मित्रहो, महाभारतामध्ये कौरव आणि पांडवांचे युद्ध चालू असताना रणांगणावरती अर्जुनाला तीन कठीण असे प्रश्न पडले, जे त्याने साक्षात भगवान कृष्णांना विचारले. ते प्रश्न असे की कृष्णा “जगातील सर्वात सुंदर जात कोणती? जगातील सर्वात सुंदर धर्म कोणता ? आणि जगातील सर्वात सुंदर नातं कोणतं?..” आणि या तीनही प्रश्नाचे उत्तर भगवान कृष्णांनी अतिशय विश्वपक्ष शब्दात दिलं आणि तो विश्वपक्ष शब्द म्हणजेच मैत्री.

हो. तीच मैत्री जी कधी हसवणारी , कधी रडवणारी, कधी चिडवणारी, तर कधी भडकवणारी .. कधी प्रेमासाठी, कधी मदतीसाठी, तर कधी सोबतीसाठी पुढे येते. खरंतर मैत्री हे एक नातं म्हटलं जातं. पण ती एक भावना आहे आणि तीच भावना न समजल्यामुळे अनेक प्रकारच्या टीका त्या मैत्री वरती आजपर्यंत झाल्या. स्वार्थापासून गुलामीपर्यंत, आणि पोर्कटपणापासून ते अगदी आर्थिक व्यवहारांपर्यंत येऊन मैत्री अडकली गेली. आणि याच गैरसमजातून या मैत्रीला सोडवत असतानाच, याच मैत्रीच्या संकल्पनेला संपवू शकेल असा एक मोठा मुद्दा उभा येऊन राहिला तो म्हणजे लैंगिकतेचा.
म्हणूनच जगातील सर्वश्रेष्ठ नात्याला लैंगिकतेच्या पिंजऱ्यातून बाहेर काढून, नात्यांच्या सर्वश्रेष्ठ पदी पुन्हा एकदा बसवण्यासाठी या विषयावर लिहीत आहे, लैंगिकते पलीकडची मैत्री.

आजकाल लैंगिकते मध्ये अडकलेली किंवा अडकवलेली , मैत्री हा , समाजासमोर असलेला प्रश्न आहे की समाजाने लावलेला किंवा सिद्ध केलेला आरोप आहे, हेच मोठे गुड आहे.
त्यामुळे या विषयाला वेगवेगळ्या चिन्हांचा वापर करत लैंगिकते पलीकडची मैत्री म्हणजे नक्की काय इतकच दर्शवण्याचा माझा हा प्रयत्न असेल.

“तो आणि ती हल्ली रोज एकत्र शाळा कॉलेजमध्ये जातात. एकत्र घरी येतात. एकत्र लायब्ररीमध्ये बसतात. काही आजकालची पोरं शिकायला जातात की हेच करायला जातात.” “हल्ली कधीकधी त्यांच्या सुनेला कोणीतरी पुरुष घरी सोडायला येतो , काय या आजकालच्या बायका? लग्न झालं तरी हे असले उद्योग.” “त्यांची मुलगी एकटीच मुलग्यंच्या ग्रुप मधून ट्रीप आणि माउंटेनिंगला जाते. आम्ही म्हणतो एकट्या पोरीनं जायचं कशाला त्यांच्यासोबत?काय झालं म्हणजे?….”
हे विचार बाळगणाऱ्या तमाम जनतेसाठी लैंगिकते पलीकडे सुद्धा मैत्री असते याची जाण नसल्यामुळे,
भलेमोठे प्रश्नचिन्ह जोडून या जनतेला उत्तर देणं गरजेचं वाटतं..
मुळात मैत्रीला जात नसते, धर्म नसतो. तर मग लिंगाची अडवणूक कशाला? मुळात तो आणि ती शाळा कॉलेजमध्ये रोज एकत्र जाता येतात कारण, ती अभ्यासामध्ये हुशार आहे, आणि त्याला तिच्या मदतीने एकत्र अभ्यास करून चांगल्या मार्कांनी पास व्हायचं आहे. म्हणून ती त्याला अभ्यासासाठी मदत करते आहे.
त्यांच्या सुनेला आजकाल रोज कोणीतरी सोडायला घरी येतं, कारण त्यांची सून एक कर्तबगार स्त्री आहे. कामानिमित्त उशीर झाल्यामुळे काळोखातून तिला एकट यायला लागू नये म्हणून मैत्रीच्या भावनेने आपल्या मैत्रिणीच्या सुरक्षिततेसाठी तिचा ऑफिस सहकारी तिला सोडायला येतो.
आणि उरला प्रश्न शेवटचा तर, तिच्याइतक्या तिच्या मैत्रिणी बिनधास्त आणि शूर नाहीत.
तिला ट्रेकिंग आणि माऊंटेनिंग करायच आहे तर माझी एखादी मुलगीच मैत्रिणी नाही म्हणून आपली स्वप्न थांबवणार्यांपैकी नाही. आणि भले मुलगे सोबत असतील तरी त्या मुलग्यांसोबत ती सुरक्षित समजते. विश्वास ठेवते म्हणूनच ती विजयाचे झेंडे वून घरच्यांचं नाव मोठं करत आहे. तसंही स्त्री पुरुष एकत्र येऊन देशाचा विकास करावा, स्त्रियांनी स्वतःला सुरक्षित समजावं असं वातावरण आपण बनवायचा प्रयत्न करत होतो. आणि तेच आता बनत आहे. मग या नात्याला लई लैंगिकते मध्ये अडकवण्याचा अट्टाहास कशाला?
म्हणूनच मैत्रीला स्त्री-पुरुष लैंगिकतेमध्ये न बघता जर अभिमानाने बघितलं तर लक्षात येतं की मैत्री म्हणजे सुरक्षा, मैत्री म्हणजे विश्वास, मैत्री म्हणजे ताकद ,मैत्री म्हणजे सोबत, आणि मैत्री म्हणजेच आधार.

मित्रहो मैत्री आणि लैंगिकता हे दोन शब्द, समोर पाहिल्यानंतर क्षणात समोर आली ती म्हणजे प्रगत जगातील एक भयंकर शोकांतिका. ती म्हणजे सोशल मीडिया आणि रिल्स यांनी सो कॉल्ड मीन्स आणि कॉमेडीच्या दृष्टीने मैत्रीचे इतके सारे चित्रविचित्र पैलू जगासमोर आणून ठेवले ज्याचे गैरसमज रुपी भडके उडून अनेक संसार आणि घर देखील उध्वस्त होत आहे. बायकोचा पुरुष मित्र किंवा नवऱ्याची एक स्त्री मैत्रीण असू शकते हे अजूनही समाज मान्य करायला तयार नाही. म्हणूनच कुठेतरी संसार तुटण्याचे केसेस जास्त वाढत आहेत. स्त्री-पुरुष मैत्री जरा बाजूला ठेवली तर त्यापुढे जाऊन आज दोन पुरुष किंवा दोन स्त्रिया मैत्रीच्या / कामाच्या दृष्टीने जास्त जवळ असतील, सतत संपर्कात आणि सोबत असतील तर त्यांच्यावर देखील नाहक टीका आणि संशय आजकाल घेतले जातात, ज्यामुळे मैत्रीच्या नात्याला डाग तर लागत आहेच. पण त्याशिवाय अशा निरर्थक गैरसमजांमुळे अनेक नाती आणि घर देखील उध्वस्त होत आहे. त्यामुळे मैत्री म्हणजे आयुष्यातल्या टेन्शन रुपी वणव्या मधला गारवा आहे. दिवसभर करत असलेल्या कामाच्या ठिकाणाहून बाहेर पडल्यानंतर एक सुखाचा विसावा आहे. हे ज्यावेळेस इतरांना कळेल तेव्हाच मैत्री ही संकल्पना किती निखळ आणि शुद्ध आहे हे समोर येईल. आणि हीच मैत्री तुमची इतर नाती टिकवायला आणि बनवायला देखील सर्वात पुढे असेल.

मित्रहो आजकाल मैत्रीमध्ये सुद्धा ट्रेंडचं काहीतरी फॅड चालू आहे. काय तर म्हणे, फ्रेंड विथ बेनिफिट.. म्हणजे मैत्री तर ठेवायची पण स्वार्थासाठी मजेसाठी …आणि आजकाल तर याच फ्रेंड विथ बेनिफिट मधल्या मजेचा अर्थ म्हणजे शारीरिक लैंगिक संबंध युवकांनी घेतलेला दिसून येतो. मुळात एखादी भावना किंवा नातं जर फायद्यासाठी असेल तर ते नातं नसून तो व्यवहार आहे. हे प्रत्येकाने ओळखण्याची गरज आहे. आणि आपल्या भावना इतक्याही स्वस्त नाहीत की अशा कुठल्यातरी बाजारात त्याचा व्यवहार मांडला जावा. याची जाण प्रत्येकाला हवी.
मैत्रीच्या नात्याला, लैंगिक संबंधांमध्ये अडकवणाऱ्या भरकटलेल्या पिढीसमोर आपल्या मैत्रिणीच चारित्र्य वाचवणाऱ्या, त्या मित्राची, म्हणजेच भगवान कृष्णांची आणि द्रौपदीची मैत्री आदर्श ठरते.

म्हणूनच, लैंगिकते पलीकडची मैत्री पटवून देताना मला एकच ओळ पुन्हा पुन्हा मनात येते, ती म्हणजे “दुःख अडवायला सारखा मित्र वनव्यामध्ये गारव्यासारखा” म्हणजे मैत्री..
कारण आपण दुःखात संकटात असताना, जात-धर्म- लिंग-समोरची ताकद हे काहीही न पाहता धावून येणाऱ्या मैत्रीला सुद्धा, जर आपण लैंगिकतेमध्ये अडकवणार असू तर जगात सुरक्षित वाटेल असं कोणतही नातं उरणार नाही. जगातील माणसं भावनाशून्य बनून जातील.

सरते शेवटी जगात कोणत्याही दोन व्यक्तींच्या नात्याबद्दल कोण कधी काय आणि का बोलेल हे सांगता येत नाही. त्यामुळे लोक काय म्हणतील या विचारात अडकून आजवर अनेक घर, संसार तुटलेत, अनेक नात्यांचे divorce झालेत. पण आता तसच मैत्रीचे ब्रेक अप व्हायला लागले तर जगात निखळ आणि निर्मळ असं काहीच उरणार नाही. म्हणूनच माझ्या सर्व मित्र मैत्रिणींना एकच संदेश देईन की आपल्या मैत्री बद्दल कोणीही काहीही बोललं तरी एक गोष्ट आपल्यासाठी कायम लक्षात ठेवायची की, “नात्यास आपल्या नाव देऊ नकोस काही, साऱ्याच चांदण्यांची जगतास जाण नाही”. -लेखन 🖊️हर्ष नागवेकर.